Οι ανιχνευτές εποπτεύουν τον χώρο και εάν ανιχνεύσουν καπνό, υψηλή αλλαγή θερμοκρασίας, ανάλογα με τον τύπο, στέλνουν σήμα συναγερμού στον κεντρικό πίνακα πυρανίχνευσης ο οποίος με τη σειρά του θα ενεργοποιήσει κάποια συσκευή εξόδου όπως σειρήνα, τηλεφωνητή ή το αυτόματο σύστημα κατάσβεσης, αν υπάρχει.
Οι ανιχνευτές διαθέτουν ένα ενδεικτικό led που ανάβει συνεχόμενα σε περίπτωση ανίχνευσης πυρκαγιάς, μέχρι να δοθεί εντολή ακύρωσης από τον πίνακα. Το ενδεικτικό led αναβοσβήνει επίσης κάθε 4 δευτερόλεπτα σαν ένδειξη καλής λειτουργίας, σε κατάσταση ηρεμίας.
Πρέπει να τοποθετούνται στην οροφή σε ορατά σημεία χωρίς πλευρικά εμπόδια, μακριά από σημεία που δεν αερίζονται, ρεύματα αέρα και υδρατμούς. Κάθε ανιχνευτής καλύπτει περίπου περιοχή 50 m2 ενώ η απόσταση μεταξύ δύο ανιχνευτών δεν πρέπει να είναι μεγαλύτερη από 15 μέτρα.
